De rijke Arabische Golfstaten lieten vorig jaar met zoveel woorden weten dat ze geen zin meer hadden om miljarden dollars te blijven storten in de bodemloze put die Egypte heet. ,,We plachten geld te geven zonder er iets voor terug te eisen”, zei de Saoedische minister van Financiën een jaar geleden in Davos. ,,We willen hervormingen.”
Maar ja, hervorming van een economie die sinds jaar en dag vast in de greep is van het leger, dat is niet makkelijk, en Egypte failliet laten gaan, dat is ook weer zoiets. Ja, ondenkbaar: stel u voor, 108 miljoen Egyptenaren gaan woedend de straat op omdat de economie is ingestort, president Sisi wordt omvergeworpen, de Moslimbroederschap of een andere onwenselijke groep neemt de macht over. Welke gevolgen zou dat hebben voor de rest van het Midden-Oosten?
Too big to fail, het land is te groot om failliet te gaan.
Maar het was eind vorig jaar wel degelijk bijna failliet. Eerst covid, en vervolgens kwam Egyptes altijd al wankele economie door de Russisch-Oekraïense oorlog in een duikvlucht terecht. Net als elders in de wereld gingen de energieprijzen omhoog evenals de prijs van graan, waarvan het land samen met Indonesië de grootste importeur ter wereld is. Daardoor raakte de overheid veel meer geld kwijt aan haar subsidies op brood die sinds jaar en dag nodig zijn om de bevolking rustig te houden. Bedenk daarbij dat brood in Egypte als basisrecht geldt (ik las een aardig boek daarover, Staple Security van Jessica Barnes). De Israëlische oorlog tegen Hamas in het aangrenzende Gaza leidt tot een aanzienlijke vermindering van het aantal buitenlandse toeristen. En tot overmaat van ramp lopen de belangrijke inkomsten uit het Suezkanaal terug sinds de Jemenitische Houthi’s in naam van de Palestijnen de vrije doorvaart door de Rode Zee belemmeren. De staatsschuld steeg . De inflatie liep eind vorig jaar op tot boven de 33 procent.
Maar zojuist is Egypte (vooralsnog) gered. Door de EU, die een kleine 8 miljard stortte( in ruil voor de belofte vluchtelingen binnen te houden), door het IMF, dat 5 miljard dollar extra ter beschikking stelt – zonder, wat het eerder wel deed, in ruil daarvoor inperking van de rol van het leger in de economie te eisen. Maar nog méér gered door de Verenigde Arabische Emiraten, die hebben bedacht hoe ze risicoloos geld in de Egyptische economie kunnen pompen. Namelijk door een aantrekkelijk stuk Egypte te kopen.
Zo noemt de Egyptische regering het niet maar dat is het wel. De Emiraten hebben zich voor 35 miljard dollar de witte zandstranden verworven van Ras el-Hikma aan de Middellandse Zee, zo’n 200 kilometer ten westen van Alexandrië, om in een toeristenparadijs te ontwikkelen. Het is de grootste directe buitenlandse investering in Egypte ooit, en het geld is voor belangrijk deel al overgemaakt. De Egyptische staat krijgt ook 35 procent van de winst die het project gaat opleveren.
President Sisi heeft meegedeeld dat dit het grootste toeristische project aan de Middellandse Zee wordt. Mooi natuurlijk. Iedereen profiteert. In willekeurige volgorde: de Emiraten, die de rest van die winst vangen, en de Egyptische staat die van het randje van de economische afgrond is weggeplukt, de Egyptische burgers die er gaan werken en de toeristen die er vanaf die witte stranden in zee zullen duiken.
Maar, vraag ik me wel eens af, zijn er eigenlijk genoeg toeristen om dit tot big business te maken? Egypte is sinds jaar en dag al een toeristenland, de Emiraten zelf trekken er ook steeds meer aan. De Turkse stranden! U weet misschien, ik ben zojuist als politiek duider van een groep toeristen naar Saoedi-Arabië geweest, en dat land zet echt alles op alles om zoveel mogelijk toeristen binnen te halen. Honderd miljoen
telde het er in 2023 al - in meerderheid binnenlandse toeristen en islamitische pelgrims, dat wel. Overal in het koninkrijk worden potentiële toeristentrekkers opgepoetst en hotels gebouwd, om tezijnertijd de olie te vervangen en als bron van werkgelegenheid.
Saoedi-Arabië mikt op Azië. Gaan Chinese toeristen al die stranden bevolken?
Comments