Wie of wat kan de Houthi-machthebbers in Jemen ervan afschrikken internationale scheepvaart in en bij de Rode Zee onder vuur te nemen en Israël te bestoken? Zelf zeggen ze dat met hun drones en raketten hun solidariteit uitdrukken met de door Israël platgebombardeerde Palestijnen in de Gazastrook, implicerend dat ze stoppen als Israël zijn oorlog staakt. Zou dat zo zijn? Ik hoef hier vandaag niet te beargumenteren waarom vrede in de Gazastrook al dan niet de Houthi’s zal pacificeren. Want ik zie geen enkele aanwijzing dat Israël binnenkort genoeg heeft van de verwoesting van de Gazastrook en het Hamasbewind.
Arm Jemen en arme Jemenitische burgers. Eerst slachtoffer van de binnenlandse oorlogen tussen wat toen nog Houthi-rebellen waren en het regime van Ali Abdullah Saleh. Nadat de Houthi’s in 2014 de macht hadden gegrepen, lanceerden de Saoedische buren in 2015 een oorlog om hen éven weer af te zetten, speciaal wegens hun Iraanse connecties. De Houthi’s bleken bestand tegen de lucht- en grondoffensieven en blokkades van de Saoediërs en geallieerden. Maar Jemen en de Jemenieten werden een zware humanitaire crisis binnengebombardeerd. De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR telde vorig jaar maart 4,5 miljoen ontheemden, 14 procent van de bevolking, en 21,6 miljoen mensen die dringend behoefte hadden aan hulp. Het gevaar van een massale hongersnood was nooit zo acuut geweest.
Hun door Iran geleverde drones en raketten die tot vér binnen Saoedische grenzen reikten bleken een succesvol wapen tegen de Saoedische sterke man/kroonprins Mohammed bin Salman die zich na zijn roekeloze eerste jaren in doorslaggevende posities nu concentreert op zijn spraakmakende ontwikkelingsprojecten. Die kunnen geen drone- of raketinslagen verdragen. In 2022 staakte hij zijn strijd tegen de Houthi’s die hem precies niets heeft opgeleverd en de Jemenieten alleen ellende.
Vandaag zijn het enerzijds Verenigde Staten/Verenigd Koninkrijk, onder andere gesteund door Nederland in Operation Prosperity Guardian , en anderzijds Israël die de Houthi’s en Jemen onder vuur nemen. De Amerikaanse marine voerde de laatste twee dagen van 2024 de zoveelste aanvallen uit op Houthi-doelen in Sana’a en langs de kust - in de hoofdstad op gebouwen van het ministerie van Defensie en daarbuiten onder andere op kustradar en cruiseraketten, aldus een mededeling van het Amerikaanse Centraal Commando. Dit soort aanvallen, bedoeld om de Rode Zee weer veilig doorvaarbaar te maken (waar Houthi-drones en -raketten de scheepvaart hebben gehalveerd), is nu ruim een jaar aan de gang. Wat er allemaal precies is geraakt, is onduidelijk. Jemen wordt er in elk geval niet beter van, en het effect op de Houthi's is nul. Getuige het jongste Houthi-commentaar: ,,Wij verzekeren dat Jemen, met zijn grote opofferingen, zich zal blijven verdedigen tegenover elke agressie en standvastig blijft vasthouden aan zijn positie van steun voor Gaza.”
Ik zag 30 december live een publieke zitting van de VN-Veiligheidsraad onder het hoofdstuk Threats to international peace and security gewijd aan de Houthi-aanvallen richting Israël (richting, want ze komen lang niet allemaal zo ver). De sprekers hadden ook geen oplossing. Behalve de Israëlische VN-ambassadeur Danny Danon, met de ,,laatste waarschuwing” aan de Houthi’s. ,,Misschien hebben jullie geen aandacht besteed aan wat er het afgelopen jaar in het Midden-Oosten is gebeurd”, zei hij. ,,Sta me toe jullie te herinneren aan Hamas, Hezbollah, Assad, allen die hebben geprobeerd ons te vernietigen [..] Jullie zullen hetzelfde ellendige lot delen.” In één adem waarschuwde hij het Iraanse regime dat Israël het hele Midden-Oosten binnen zijn bereik heeft, dus ook Iran.
De meeste Houthi-raketten worden door de Israëlische luchtverdediging onderschept – vrijdag 3 januari op het moment van schrijven nog een - maar de sirenes jagen miljoenen Israëlische burgers ’s nachts hun schuilplaatsen in. Qua slachtoffers en schade gaat het om niet meer dan een voortdurende ergernis maar wel een waarmee de regering-Netanyahu in haar huidige vechtstemming wil afrekenen, en op haar inmiddels gebruikelijke manier van doen. De Israëlische luchtmacht heeft sinds juli verscheidene malen doelen in Jemen, 2.000 kilometer verderop, aangevallen om de Houthi’s een les te leren. Daarbij gaat het er aanzienlijk harder aan toe dan wat Amerikanen en Britten doen; de civiele infrastructuur wordt bepaald niet gespaard. Havens waarlangs de Houthi’s worden bevoorraad – maar ook hulpgoederen binnenkomen - zijn gebombardeerd, evenals energiecentrales, oliefaciliteiten en de laatste keer (voorlopig) op 26 december ook de luchthaven van Sana’a waar WHO-chef Ghebreyesus juist op punt van vertrekken stond .
De chef van de Israëlische inlichtingendienst Mossad pleit ervoor niet de Houthi’s in Jemen aan te vallen maar Iran, omdat dat het Iraanse leiderschap ertoe zou bewegen de Houthi’s tot de orde te roepen. Maar het is zeer de vraag of Teheran zulke macht over hen heeft. De Israëlische krant Yedioth Ahronoth citeerde een hoge militair die de Iraanse invloed over de Houthi’s terecht onvergelijkbaar noemde met die over Hezbollah (dat door de Iraanse revolutionaire garde werd opgericht). Hij beschreef de Houthi’s als ,,een onafhankelijk en lastig kind”.
Minister van Defensie Katz heeft gezegd dat liquidatie van Houthi-leiders overwogen wordt – zoals leiders van Hamas en Hezbollah en ook Iraanse generaals zijn geliquideerd. Maar wie weet waar de Houthileiding precies zit? Het Danny Danon dreigement wil de hele boel kapot maken, maar Jemen ligt een stuk verder weg dan de Gazastrook, Libanon en Syrië. Er wordt ook wel gespeeld met het idee de oorlog binnen Jemen nieuw leven in te blazen door de zogeheten internationaal erkende regering te bewapenen. Maar die is zwaar verdeeld en de Saoediërs zijn bang dat de Houthi’s dan ook weer op hun dure projecten gaan schieten. Of als straks Trump president is, een Amerikaans militair offensief.
Niemand suggereert eens te gaan praten. Arme Jemenieten.