Saoedi-Arabië gaat de komende vier jaar zo’n 600 miljard dollar investeren in de Verenigde Staten. Dat heeft de kroonprins beloofd in een telefoongesprek met president Trump. Dat heet geen wit voetje meer; Mohammed bin Salman wil een gouden voetje bij Trump halen. Oftewel in Saoedische persbureautaal: ,,De kroonprins onderstreepte de bedoeling van het koninkrijk om zijn investeringen en handel met de Verenigde Staten in de komende vier jaar verbreden, ten bedrage van 600 miljard dollar en potentieel meer dan dat.”
Meer dan dat! Ik ben wel benieuwd waar de kroonprins die honderden miljarden vandaan haalt. Maar eerst de onmiddellijke aanleiding: het eerste buitenlandse bezoek van president Trump-2. Trump-1 verraste de buitenwereld in 2017 door Saoedi-Arabië als eerste presidentiële, buitenlandse bestemming te kiezen. En wat voor bezoek! Ingebed in klatergoud, zou ik zeggen, compleet met ceremoniële zwaarddans in koning Salmans paleis.
Maandag 20 januari na zijn inauguratie zei Trump tegen journalisten in het Oval Office dat hij misschien weer naar Saoedi-Arabië zou gaan op zijn eerste buitenlandse reis als nieuwe president. ,,De eerste buitenlandse trip gaat doorgaans naar het Verenigd Koninkrijk maar [..] ik deed het de laatste keer met Saoedi-Arabië omdat ze ermee hadden ingestemd voor 450 miljard dollar aan producten van ons te kopen. Als Saoedi-Arabië nou nog eens voor 450 of 500 miljard zou kopen – we passen het aan voor de inflatie – dan zou ik waarschijnlijk gaan, denk ik.” De kroonprins maakt er voor alle zekerheid dus 600 miljard van.
Eigenlijk zou Trump de kroonprins moeten betalen. Kopen. Net als zijn voorganger Biden wil Trump de kroonprins ertoe verleiden de betrekkingen met Israël te normaliseren om zodoende een nieuw, vreedzaam Midden-Oosten plus Nobelprijs voor de Vrede te winnen. Hoeveel heeft Trump daarvoor over? Hoe dan ook weet je natuurlijk nooit met Trump. Hij bracht in 2017 dat klatergouden bezoek, en had in 2018 niet al te veel moeite met de moord op de Saoedische dissident Khashoggi, columnist van de Washington Post. Zijn nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, toenmalig senator Marco Rubio, overigens wél, die noemde de kroonprins ,,roekeloos, meedogenloos”. Als Rubio straks meegaat op dat bezoek aan Saoedi-Arabië zal hij dat wel vergeten zijn.
Maar in september 2019 liet Trump de Saoedische kroonprins lelijk in de steek toen Iran een drone- en raketaanval lanceerde op olie-installaties van Aramco in Abqaiq en Khurais die de olieproductie twee weken lang halveerde. ,,Ik ben iemand die liever geen oorlog heeft”, zei hij en droeg daarmee de Carter-doctrine ten grave – president Carters belofte uit 1980 dat Amerika, indien gewenst, militair geweld zou gebruiken om zijn (olie)belangen in de Perzische Golf te beschermen. Zijn opstelling versterkte in het Arabische Golfgebied de twijfel aan Amerika’s betrouwbaarheid; China en Rusland profiteerden ervan. Wie is inmiddels Saoedi-Arabiës grootste handelspartner? China. Westerse sancties tegen Rusland? De Golf doet niet mee. Ook heeft Saoedi-Arabië de betrekkingen met Iran hersteld.
De vraag is intussen waar de kroonprins die 600 miljard-of-meer vandaan haalt. Zijn grandioze projecten die het koninkrijk omhoog moeten stoten in de vaart der volkeren vréten miljarden, de olieprijs is relatief laag, rond de 80 dollar, en de bezuinigingen hebben zich al aangediend. Zijn sterproject, NEOM, dat onder andere het ‘nieuwe concept van het wonen’ - de streep The Line, 170 kilometer lang, 500 meter hoog en 200 diep - superdeluxe toeristenoorden, havens en een wintersportresort omvat, zou aanvankelijk 500 miljard dollar opslokken, later werd dat verscheidene biljoenen. Maar NEOM moet het vandaag met minder doen, The Line wordt geen 170 kilometer maar 2,4 vooralsnog, en de ceo is ontslagen. En er moeten elf nieuwe, spectaculaire stadions worden gebouwd voor het WK Voetbal in 2034.
Trump heeft zojuist ook aangekondigd dat de olieprijs verder omlaag moet. Ja ik ben érg benieuwd waar de kroonprins die 600 miljard vandaan haalt.