Mike Pence en Liz Truss waren op het feest van de Mujahedeen-Khalq bij Parijs. Maar Carolien Roelants ziet dat de Iraanse groep onder vuur ligt.
Alles zag er zaterdag vertrouwd uit op de grote vergadering van de Iraanse oppositiegroep Mujahedeen-Khalq in Auvers-sur-Oise bij Parijs. Een stralende Maryam Rajavi, die zoals het heet de machtsoverdracht aan het Iraanse volk leidt. Lovende woorden van internationale, een beetje tweedehandse leiders die er altijd graag bij zijn. Zo waren er Trumps vicepresident Mike Pence, die zelf nu een machteloze gooi naar het presidentschap doet, en de heel kortstondige Britse premier Liz Truss. Op video nóg een Amerikaanse oudgediende, Mike Pompeo.
Rajavi was des te stralender omdat de rechter zojuist onder verwijzing naar de principiële vrijheid om te demonstreren het verbod van een gelijktijdig MEK-protest in hartje Parijs had teruggedraaid.
Maar schijn bedriegt. Want dit zijn geen goede tijden voor de islamitische strijders van het volk.
Notendop: ze begonnen in de jaren zestig als moslim-marxisten, deden mee met de islamitische revolutie, braken met Khomeiny, pleegden bloedige aanslagen en werden even bloedig afgerekend, vluchtten in de Iran-Irak-oorlog (1980-1988) naar Saddams Irak en werden doelwit van een nóg bloediger afrekening. Intussen veranderden ze in een schreeuwerige sekte rond Maryam Rajavi. In tegenstelling tot wat de gasten zaterdag betoogden: de MEK is wegens zijn Saddam-verleden niet populair bij de Iraanse bevolking, óók niet bij de huidige protestbeweging (in dit verband trouwens interessant dat Maryam Rajavi altijd zeer strak gehoofddoekt gaat). Maar Rajavi is wel populair in het Amerikaanse Congres en bij belegen prominenten die zich graag laten betalen voor hun steunbetuigingen. De MEK beleefde gouden tijden onder president Trump, die immers uit het nucleaire akkoord met Iran stapte en sancties afkondigde („de hardste ooit”).
Maar tijden veranderen. Behalve bij echte diehards is Trumps vertrek uit het nucleaire akkoord niet bevallen. In antwoord heeft Iran zijn nucleaire programma uitgebreid tot intussen vér buiten de kaders van het akkoord. In Israël groeit de angst voor een Iraanse atoombom; in de pas daarmee dreigen Israëlische leiders steeds concreter met oorlog. Die dreigementen zijn voorlopig precies dat: dreigementen. Maar de huidige, niet altijd verbale vijandelijkheden kunnen makkelijk uit de hand lopen. Stelt u zich eens voor: oorlog! Nog méér vluchtelingen! De Amerikaanse regering heeft ook wel wat beters te doen dan oorlog met Iran.
Dat verklaart waarom indirecte onderhandelingen over een vorm van herstel van het nucleaire akkoord dezer dagen opnieuw aan de gang zijn. Áls het lukt wordt het kennelijk maximaal een soort afspraak waaronder Iran belooft dat het niet verder richting een bom gaat dan het al is gekomen en Amerikaanse gijzelaars vrijlaat, in ruil voor het vrijgeven van her en der bevroren miljarden.
Terug naar de MEK. Als één plus één twee is – en ik weet, dat is lang niet altijd het geval – wordt het Iraanse regime ook gepaaid met anti-MEK-actie: het (mislukte) verbod van de demonstratie in Parijs; op 20 juni een massale inval van de Albanese politie in een kamp waar duizenden MEK-manschappen in 2013 door Amerika zijn opgeborgen toen Irak hen niet meer bliefde; en een officiële verklaring uit Washington dat „de VS de MEK niet beschouwen als een levensvatbare democratische oppositiebeweging die representatief is voor het Iraanse volk”. Boem! De MEK vindt het allemaal schandelijk.
Een versie van dit artikel verscheen ook in de nrc van 3 juli 2023.