Dat heeft ook niet lang geduurd. Afgelopen mei besloot de Arabische Liga Syrië weer toe te laten als lid maar zojuist, in de laatste week van september, blijken de onderhandelingen over de voorwaarden van de normalisering alweer te zijn opgeschort. Volgens de anonieme Arabische bronnen waarop de berichten van Middle East Monitor en The New Arab waren gebaseerd, is de reden dat Damascus/Assad zijn beloften niet is nagekomen dat het politieke gevangenen zou vrijlaten, de handel in de zeer verslavende drug captagon zou aanpakken en zou helpen de vluchtelingencrisis op te lossen. Het moet gezegd, destijds hadden meteen al vele waarnemers en betrokkenen gewaarschuwd dat van die beloften niets zou komen.
In Syrië zelf is de toestand de afgelopen maanden eerder verslechterd dan verbeterd. Er zijn geen hervormingen doorgevoerd, het noordwesten en noordoosten van het land blijven buiten bereik van het regime en ook elders in het land escaleert geweld. De economie is een drama als gevolg van eigen wanbeleid en internationale sancties, met zo’n 90 procent van de bevolking onder de armoedegrens.
Assad heeft zich nooit bereid getoond – wat een verschil is met verklaard – om (een deel van) de miljoenen vluchtelingen terug te nemen; alleen zijn aanhangers onder hen kunnen eventueel terug. Maar de buurlanden, in Arabisch verband met name Jordanië en Libanon, willen zo snel mogelijk van hun zo onwelkom geworden bezoekers af, vandaar de eis van de Arabische Liga.
De captagon-eis was helemaal op drijfzand gebouwd. Ik ga nu citeren uit een column van me van 8 mei onder de kop ‘Syrië is ook de narcostaat van een maffiafamilie geworden' (betaalmuur). Captagon is de merknaam van een amfetamineachtige synthetische drug die zwaar verslavend en makkelijk te produceren is, een erg ongelukkige combinatie. De Washingtonse denktank Newlines Institute schatte vorig jaar de totale waarde van de Syrische drugsexport in 2021 op 5,7 miljard dollar, ongeveer vijf keer zoveel als de legitieme export (1,1 miljard). Maar ik zie ook schattingen van tientallen miljarden. Het regime zou er rechtstreeks bij betrokken zijn; de captagonhandel is een zeer welkome bron van dollars en helpt Assads regime overleven.
Jordanië heeft kort geleden geklaagd dat aan zijn grenzen de drugsexport juist is toegenomen. Zijn leger heeft drones met drugs neergehaald – de multifunctionaliteit van drones! – en op 31 augustus werd ook een luchtaanval gemeld op een drugsfabriek aan de Syrische kant van de grens. En afgezien daarvan weigert Damascus met bezorgde lidstaten samen te werken om de captagonhandel aan banden te leggen.
Geheel toevallig volgde ik op 28 september een webinar van de Atlantic Council over het captagonprobleem - er zijn nog steeds veel webinars, een positieve nalatenschap van de coronacrisis! Heel interessant allemaal. Ik moet u waarschuwen, het is geen Syrië-probleem meer maar een probleem dat de hele wereld aangaat. Ook Nederland werd daarbij genoemd.
Dus dat gaat helemaal niks worden met Syrië en de Arabische Liga. Landen zoals Qatar die Assads terugkeer hoe dan ook niet zagen zitten krijgen hun voorspelbare gelijk. Ik ben benieuwd hoe de Verenigde Arabische Emiraten die daarin juist een voortrekkersrol speelden, nu gaan reageren.
Comments